تروما یا آسیب به دندانها در سنین کودکی و‌ نوجوانی پدیده ایه که بابا و مامانای عزیز خیلی باهاش مواجه میشن ?
درسته که بهتره توصیه های ایمنی برای کودکانمون داشته باشیم، ولی نمیتونیم جلوی اتفاقات رو بگیریم، پس بهترین کار اینه که بدونیم در موارد وقوع حادثه چیکار باید بکنیم، به عبارتی مدیریت بحران داشته باشیم ?
به کودکانمون آموزش بدیم که اگر حادثه انفاق افتاد (چون الزاما حادثه در حضور شما اتفاق نمیفته) چیکار بکنن??
در اینجا چند نکته ی کاربردی رو‌ خدمتتون میگم

۱- اگه به دهان و دندون ضربه بخوره و دندون از لبه بشکنه معمولا تیکه ی شکسته در محل حادثه قابل دید هست (یا داخل دهن میفته یا همون ناحیه روی زمین)
تیکه ی شکسته رو ورداره و بذاره جایی که گم نشه، مثلا جامدادی ?

۲-اگه دندون کاملا از حفره ی خودش بیرون افتاد (که در سنین نوجوانی کاملا احتمالش هست) با احتیاط دندون رو‌ از روی زمین ورداره و زیر آب سرد با فشار آب کم بگیره یا اگه به آب دسترسی نداره همون طوری دندون رو سریع به شما یا مدیریت مدرسه برسونه.

کاری که بزرگترها در این موارد باید انجام بدن اینه که دندون رو بدون دستکاری داخل بزاق کودک یا سرم یا شیر قرار بدن
دسترس ترین محیط همون بزاقه

از کودک بخواییم چند بار داخل یک لیوان یا ظرف کوچیک بزاقش و‌خالی کنه (اصطلاحا تف کنه ) و دندون رو داخل اون قرار بدیم و به دندانپزشکمون مراجعه کنیم? یادمون باشه تمام این مراحل بابد خیلی سریع انجام بشه چون دندون خشک میشه (تا ۲ ساعت باید در مطب دندانپزشکی باشید)
حالا اینکه این کارها چه فایده ای دارن براتون در مراحل و‌ روزهای دیگه توضیح میدم
تا مطلبی دیگر بدرود ?

دندان پزشکی ترمیمی پیشگیری یا فیشور سیلانت تراپی(fissure sealant therapy)
این روش یک روش ساده برای بستن یا مسدود کردن شیارهای عمیق موجود در سطح جونده دندان های آسیای دائمی می باشد .

دندان های آسیای دائمی وقتی در دهان ظاهر می شوند دارای شیار های ناقص در سطح می باشند این شیار ها در محیط دهان و در مجاورت بزاق بعد از دو سال کامل می شوند لذا در این مدت به علت ناقص بودن مینا در عمق شیار ها و عدم حفاظت عاج دندان توسط مینا به طور کامل در این ناحیه به علت عمیق بودن شیار ها و عدم توانایی تمیز شدن توسط مسواک حتی با دقت کافی مستعد پوسیدگی می باشد.
دندان پزشک می تواند بدون تراش ساختمان دندان و فقط با مواد مخصوص فیشور سیلانت این شیار های عمیق را مسدود کرده و به شیار های سطحی و قابل تمیز شدن تبدیل نماید به این ترتیب از پوسیدگی زود هنگام دندان های آسیای دائمی که بسیار آسیب پذیر هستند جلوگیری می نماید.

اطلاعات تکمیلی در کتاب “دندانهای کودک خود را بهتر بشناسید“

دهان شویه های قابل اعتماد کدام ها هستند؟

از چه نوع مسواک و خمیر دندانی استفاده کنیم؟

این سوالی می باشد که اکثریت مراجعه کنندگان به دندان پزشک و اکثریت جامعه با آن درگیر می باشند.

مسواک خوب، مسواکی می باشد که قادر باشد حداکثر سطح دندان را پوشش دهد و قدرت حداکثر پاکسازی سطح دندان و داخل لثه را داشته باشد و در عین حال آسیب به بافت دندان و لثه حداقل ممکن باشد.

معمولاً برای افراد نرمال (افرادی که بیماری لثه نداشته باشند) مسواکی با زبری متوسط توصیه می کنیم.

سه نوع مسواک داریم:

• مسواک نرم یا (S)
• مسواک با زبری متوسط (M)
• مسواک زبر (H)

مسواک با زبری متوسط یا M که به صورت علامتی در گوشه بالایی بسته بندی آن مشخص می شود بهترین توصیه برای افراد با دندانها و لثه های طبیعی می باشد.

اندازه مسواک نیز با اعداد روی بسته بندی مسواک مشخص میشود که برای بزرگسالان اندازه (۴۰) توصیه می شود، اندازه های کوچکتر برای افراد باردار که حین مسواک زدن دچار حالت تهوع می شوند و همین طور برای افرادی که همیشه این حس را در حین قرار دادن مسواک در دهان دارند توصیه می شود.

برای کودکان مسواک باید نرم بوده و اندازه سر آن باید بسیار کوچک باشد.

علاوه بر سر مسواک دسته آن نیز دارای اندازه ها و طرح های مختلفی می باشد که صرفاً جهت راحتی استفاده از آنها طراحی می گردد.

نوع خمیر دندان: خمیر دندان ها درای ترکیبات مختلفی می باشند که همگی جهت تمیز کردن و برطرف کردن پلاک میکروبی و استحکام دندان ها و همین طور از بین بردن رنگ دانه ها و طعم دهی، مورد استفاده قرار می گیرند

در ترکیبات اصلی یک خمیر دندان حتماً فلوراید به کار می رود.

فلوراید یک ماده ی معدنی می باشد که در استحکام بخشیدن به مینا و عاج دندان و همین طور استخوان ها نقش بسزائی دارد.

مقدار فلوراید مصرفی در خمیر دندان ها نباید از مقدار استاندارد توصیه شده توسط  F.D.A بیشتر یا کمتر باشد.(ppm ۱۵۰۰-۱۰۰۰ )

نکته:  ppmتعدا ذرات در میلیون می باشد، روشی برای تعیین مقدار غلظت مواد

برای مثال: خمیردندانها ppm۱،۱میلی گرم از یک ماده در یک لیتر مایع یا ۱میلی گرم از یک ماده در کیلوگرم از یک ماده جامد است.

مسئله مهم در مورد خمیر دندان ها عدم وجود سایندگی بالا می باشد و این که مقدار مصرفی به اندازه یک لپه یا عدس باشد نه بیشتر!

دهان شویه: جهت ضدعفونی کردن و خوش طعم کردن محیط دهان با کاهش مواد غذایی و میکروبی از سطح دهان به کار می روند.

بعضی دهان شویه ها صرفاً دهان شویه فلورایددار می باشند که طبق توصیه های دندان پزشکی باید مصرف شوند و خودسرانه نباید از آنها استفاده شود.

دهان شویه های معمولی نیز مقادیری از یون فلوئوراید در ترکیبات خود دارند ولی دهان شویه های فلورایددار مقادیر بسیار بالاتری از این ماده در خود دارند و بیشتر جنبه درمانی و پیشگیری دارند و لذا حتماً باید مقدار مصرف آن توسط دندان پزشک توصیه شود.

پیشگیری از وقوع هر حادثه ای بهتر از اجازۀ وقوع دادن به آن و بعد به فکر چاره بودن می باشد.

وقتی طفلی نوپا به سمت قوری آب در حال جوش می رود به هیچ وجه اجازه نمی دهیم که به قوری دست بزند و بعد پماد سوختگی در موضع بمالیم بلکه از همان ابتدا از دست زدن به آن جلوگیری می کنیم.

بیماری های دندان نیز به مشابۀ قوری آب در حال جوش است که شاید با پوسیده شدن و یا از دست دادن زود هنگام آن آسیب جدی متوجه جان کودک نمی شود ولی عواقب آن کمتر نمی باشد.

وقتی کودک بدون مشکل دندانی خاص و فقط از لحاظ کنترل وضعیت دندانی به دندان پزشک مراجعه میکند همانگونه که قبلاً نیز بیان شده است محیط مطب و کارکنان آن برای کودک خوش آیند و بدون خطر تشخیص داده می شوند و با مراجعۀ مرتب  دوره ای و کنترل به موقع وضعیت دهانی از وقوع پوسیدگی های عمیق و دردناک جلوگیری به عمل می آید و لذا محیط دندانپزشکی دلهره آور و ترسناک نخواهد بود.

متاسفانه در کشور ما نسبت به کشورهای پیشرفته اهمیت دندانپزشکی فقط در جهت رفع درد و مشکل دندانی و به خصوص دندان های دائمی می باشد.

پیشگیری از وقوع مشکل دندان های شیری اهمیت کمتری برای والدین دارند. شاید علت این امر جایگزین شدن دندان های شیری با دندان های جدیدتر و دائمی می باشد ولی بهتر است به خاطر داشته باشیم دندان های شیری به اندازۀ دندان های دائمی و شاید بیشتر از آنها مهم هستند.

وجود دندانهای شیری برای حرف زدن و تلفظ صحیح کلمات ضروری می باشد، جویدن غذا و تغذیه درست فقط در سایه وجود دندان های شیری سالم امکان پذیر است خصوصاً که کودک در دوران رشد به سر می برد و نیاز به تغذیه صحیح دارد.

از طرف دیگر وجود دندان ها در استخوان فک باعث رشد استخوان می گردد و در نتیجه فضای مناسب برای رویش دندانهای دائمی جایگزین فراهم می نماید.

در میان دندانهای آسیای شیری اهمیت بیشتری دارند چون اولا : زمان افتادن آنها دیرتر از دندانهای جلویی است(حدود۱۲ -۱۰ سالگی) و ثانیا: جایگزینی آنها با دندان های دائمی که در زیرشان قرار گرفته اند فضای اظافی برای جایگزینی صحیح دندان های دائمی که از نظر اندازه بزرگتر از دندان های شیری هستند بسیار لازم و ضروری ست.

دندان ها دائم در حال رشد به سمت بالا و حرکت به سمت جلو می باشند ولی چون در دهان در مقابل و کنار خود به دندان دیگری تکیه میکنند این حرکات محسوس نیست ولی وقتی دندان مقابل(از فک دیگر) یا دندان کناری به هر دلیل از دست برود این نیروهای رویشی به عمل خود ادامه داده و دندان را به فضای ایجاد شده رشد می دهند و در نتیجه فضای موجود کمتر میگردد و مشکلات عدیده ای را که خارج از این بحث است بوجود می آورد. لذا دندان های شیری نیز مانند دندانهای دائمی دارای اهمیت هستند و باید در نگهداری و حفظ آنها تا زمان رویش دندان های دائمی زیرین کوشا باشیم.

نبود اطلات کافی نسبت به دندان پزشکی خصوصاً دندان پزشکی پیشگیری و کودکان باعث یک سری خطاهای سهوی از جانب افراد جامعه نسبت به خود و یا نزدیکانشان می شود که نادانسته بهای سنگینی را می پردازند از طرف دیگر عدم تهدید جانی توسط اکثر بیماری های دهان و دندان اهمیت نگهداری آنها را کمرنگ تر می کند .

دندان پزشکی پیشگیری :

صحبت بر سر این است که آیا واقعا به طور صددرصد میتوان جلوی پوسیدگی دندان را از همان ابتدا بگیریم یا نه؟

همانطور که قبلا توضیح داده شد عوامل بسیار زیادی در ایجاد پوسیدگی دندان دخیل هستند ولی آنچه بسیار مهم است وجود باکتری پوسیدگی زا، محیط مناسب برای رشد این باکتری (مواد قندی و غذایی و..) و عدم رعایت بهداشت (مسواک و نخ دندان )می باشد یعنی این سه عامل حتما باید باشند تا پوسیدگی ایجاد شود.

روشهایی در دندانپزشکی وجود دارند که میتوانند میزان این عوامل را به حداقل برسانند با رعایت این  روش ها می توان تا حدود زیادی ادعا کرد که میزان پوسیدگی کاهش یافته یا حتی به صفر برسد.

روشهای پیشگیری

دندان پزشکی ترمیمی پیشگیری(فیشور سیلانت تراپی)

ارتودنسی پیشگیری

فلوراید تراپی

روشهای مکانیکی کنترل پوسیدگی

مسواک دستی

مسواک برقی

نخ دندان

پژوهشگران بریتانیایی می‌گویند: استفاده بیش از اندازه از دهانشویه‌ها باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان دهان و گلو می‌شود.

اگرچه محصولات بهداشتی دهان و دندان مانند دهان‌شویه‌ها، خاصیت ضدباکتریایی دارند و باعث پیشگیری از ایجاد پلاک، بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان می‌شوند؛ با این وجود به گفته دکتر دیوید کنوی، مدیر گروه تحقیقاتی دانشکده دندان‌پزشکی گلاسگو، کسانی که به دفعات مکرر در طول روز از دهانشویه‌ها استفاده می‌کنند، در معرض خطر ابتلا به سرطان هستند.
نتایج یک مطالعه بر روی ۱۹۶۲ نفر از مبتلایان به سرطان و ۱۹۹۳فرد سالم در ۹ کشور مختلف نشان داد که ساختار شیمیایی دهانشویه‌ها و وجود الکل در ترکیب آن‌ها احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.

پیش از این نیز تحقیقات دانشمندان استرالیایی نشان داده بود استفاده از دهانشویه‌ها باعث نفوذ مواد سرطان‌زا به مخاط دهان می‌شود و خطر بروز این بیماری را افزایش می‌دهد.

توضیح دندانه:
دهان‌شویه‌ها به دلیل محتوای الکی، سبب دهیدراته شدن مخاط دهان و در نتیجه نازک‌تر شدن آن می‌شود که خود سبب نفوذ بیشتر عوامل کارسینوژن می‌شود. به علاوه محتوای شیمیایی این دهانشویه‌ها نیز کارسینوژن (سرطان‌زا) است. به همین دلیل دندان‌پزشکان استفاده روزانه از دهانشویه را برای مدت زمان طولانی توصیه نمی‌کنند.
با این وجود، به دلیل اثرات مفید دهانشویه‌ها در کاهش حجم میکروبی دهان، نباید استفاده متناوب از دهانشویه‌ها را فراموش کرد.

علاوه بر این گاهی دندان‌پزشکان، به دلیل مشکلات شدید لثه یا پس از جراحی‌های لثه، استفاده کوتاه مدت از دهانشویه به شکل روزانه را برای بیماران خود توصیه می‌کنند، که بیماران به دلیل ترس از ابتلا به سرطان نباید از آن سرپیچی کنند.

منبع: سایت دندانه

کم کردن قند در رژیم غذایی، روی همه بدن اثر مثبت می‌گذارد. برای نمونه، به کاهش وزن، بهتر شدن پوست و تیزتر شدن ذهن کمک می‌کند. در کنار همه این‌ها، دندان‌ها نیز از کاهش قند منتفع خواهند شد.

از قدیم می‌گفتند هرچه قند کمتری بخورید، دندان‌هایتان کمتر خراب می‌شود؛ اما کاهش پوسیدگی دندان فقط یکی از اثرات مثبتی است که کم کردن قند در رژیم غذایی روی سلامت دهان و دندان می‌گذارد.

دکتر جرد شولمن، دندان‌پزشک مقیم فلوریدا، درباره اثرات مثبت کاهش قند در رژیم غذایی بر سلامت دهان به ۵ نکته اشاره می‌کند:

۱- خرابی کمتر دندان‌ها
«درون دهان همه ما باکتری وجود دارد. این مساله غیرقابل اجتناب است. اما وقتی قند می‌خوریم، به نوعی از باکتری غذا می‌دهیم که تولید اسید می‌کند و دندان‌ها را خراب می‌کند.»

دکتر شولمن توضیح می‌دهد که تعداد دفعات خوردن غذاهای قنددار مهم‌تر از حجم قندی است که وارد بدن می‌شود: «هرچه مدت زمانی که دندان‌ها در معرض قند هستند، بیش‌تر شود، آن‌وقت باکتری‌های دهان هم زمان بیش‌تری برای تولید اسید و پوساندن دندان‌های شما خواهند داشت.»

۲- بهبود سلامت کلی بدن
هرچه خرابی دندان‌ها کمتر شود، احتمال کشیدن و از دست دادن دندان هم کمتر می‌شود. دکتر شولمن می‌گوید این مساله روی سلامت کل بدن اثر می‌گذارد: «مطالعات زیادی انجام شده که بهداشت دهان و دندان را به سلامت قلب ربط داده‌اند. بنابراین اگر دهان شما در وضعیت خوبی باشد، بدن شما هم از مزایای آن بهره می‌برد.»

دهان مثل دروازه بدن است، بنابراین به غذاهایی که درون بدن می‌فرستید و اثری که روی شما می‌گذارد، فکر کنید.

۳- تغییر رنگ کمتر در دندان‌ها
«مصرف مواد قندی می‌تواند باعث ایجاد حفره در دندان‌ها و در نهایت پوسیدگی شود و همین باعث تیرگی دندان می‌شود. این مشکل با افتادن لکه روی دندان فرق دارد. لکه‌ها می‌توانند با خوردن چای یا قهوه ایجاد شوند. اما در هر حال، این هم تغییر رنگ است.»
اگر دهان‌تان را تمیز و تا جایی که می‌شود از خرابی دور نگه دارید، آن‌وقت لازم نیست نگران تغییر رنگ غیرعادی دندان‌های خود باشید.

۴- درمان بوی بد دهان‌تان
«قند خوراکی‌ها، غذای باکتری‌هایی است که باعث ایجاد بوی بد در دهان می‌شوند. بنابراین هرچه قند بیش‌تری بخورید، بوی بد بیش‌تری درست می‌شود.»

۵- داشتن دهان سالم‌تر
وقتی قند را در رژیم غذایی خود کم می‌کنید، خوراک کمتری به باکتری‌های مضر می‌رسانید و این به خودی خود خوب است.

البته دکتر شولمن تاکید می‌کند، قند، قند است: «بعضی‌ها فکر می‌کنند اگر به جای نوشابه گازدار، آب میوه بخورند، زیاد بد نیست اما قند، قند است و فرقی نمی‌کند مال میوه باشد یا آب‌نبات. جدا از زایلیتول هر نوع قند ساده دیگری روی سلامت دهان شما اثر می‌گذارد.»

او ادامه می دهد: «از نظر یک دندان‌پزشک، تا وقتی دهان سالمی دارید، لازم نیست قند را کاملا از رژیم غذایی خود حذف کنید. برای داشتن دهان سالم باید مسواک بزنید، نخ دندان بکشید، از دهان‌شویه استفاده کنید و تمیز کردن دندان‌ها را سر وقت انجام دهید. اگر مراقب دندان‌ها باشید، زیاد عمر خواهند کرد.»

منبع:  thisisinsider.com

منبع: ZoomLife