برای مراقبت از دهان و دندان چندین راهکار وجود دارد.

مسواک زدن سطوح دندان، مسواک زدن زبان، کشیدن نخ دندان، عدم مصرف مواد قندی و مضر، مصرف مواد مفید برای دندان و لثه، استفاده از دهان‌شویه، ماساژ لثه و چک‌آپ‌های دوره‌ای از مهم‌ترین این راهکارها هستند.

کشیدن نخ دندان یکی از راهکارهای مهم در حفظ سلامت بهداشت دهان و دندان است که متاسفانه تعداد کمی از مردم به آن توجه دارند و بدبختانه بیش‌تر آن تعداد معدودی هم که نخ دندان می‌کشند، روش صحیح این کار را نمی‌دانند.

کشیدن نخ دندان اولین قدم در رعایت بهداشت دهان و دندان است یعنی اول باید نخ دندان کشیده شود و بعد مسواک زده شود. ۳۰ الی ۴۰ سانتی‌متر نخ دندان را به صورت حلقه در بیاورید (دو سر نخ را گره بزنید)، نخ دندان را لای انگشتان بگیرید و با انگشتان شصت دندان‌های فک بالا و با انگشتان سبابه دندان‌های فک پایین را تمیز کنید.

نخ دندان حتما باید به انتهای لثه به آرامی برسد و حرکت چرخشی با حرکات رو با بالا نخ روی لثه و دندان جرم موجود از بین برود. ممکن است در هنگام انجام این کار لثه خون‌ریزی کند و یا نخ دندان رشته‌رشته شود. برای رفع این مشکل به دندان‌پزشک مراجعه کنید. البته باید خاطر نشان کرد که اگر عادت به کشیدن نخ دندان ندارید، ممکن است در روزهای اول دچار خو‌ن‌ریزی شوید اما به‌مرور زمان و کم شدن جرم بین دندان‌ها، این مشکل برطرف خواهد شد.

باید توجه داشت برای هر ناحیه از شیار بین دندان‌ها از یک بخش تمیز نخ دندان استفاده شود تا از انتقال مواد عفونی به سایر بخش‌های دهان جلوگیری شود.

اولین چیزی که در رعایت سلامت بهداشت دهان و دندان به همه ما گوشزد شده، مسواک زدن است. تقریبا همه افراد یک مسواک دارند که برخی به طور مرتب و برخی هم گاه‌گاهی به سراغ آن می‌روند.

جدا از روش صحیح مسواک زدن که باید تمام سطوح دندان را کاملا مسواک زده شود، انتخاب مسواک مناسب، میزان مصرف خمیردندان و زمان مناسب برای مسواک زدن نیز بسیار مهم است.

مسواک زدن کامل و مفید بین ۳ تا ۵ دقیقه طول می‌کشد. برای مسواک زدن ابتدا سطوح جونده را با حرکات رفت و برگشت به صورت کامل مسواک کنید، از یک طرف فک پایین شروع کنید و تا انتهای دیگر فک این کار را چند بار تکرار کنید سپس به سراغ فک بالا بروید.

بهتر است به مسواک زدن خود نظم دهید تا بخشی از سطوح دندان مسواک نزده باقی نماند. مسواک کردن سطوح طرفین دندان بسیار حائز اهمیت است، از این رو مسواک را با زوایه ۴۵ درجه به سمت پایین دندان و لثه‌ها کمی فشار دهید تا پرزهای مسواک لابه‌لای شیارهای دندان و لثه فرو رود و بعد با یک حرکت رو به بالا مسواک را در دهان جابه‌جا کنید. این کار را نیز چندین بار تکرار کنید.

در مسواک کردن برخی نواحی مانند دندان عقل به‌خصوص سطح پشتی به انتهای حلق، سطوح داخلی دندان‌ها و دندان‌هایی که در زاویه قوسی فک قرار دارند مانند دندان‌های نیش بیش‌تر دقت کنید.

مسواک و نخ دندان باید با هم برای تمیز کاری سطوح مختلف دندان استفاده شوند و هیچ کدام جایگزین دیگری نیست، نخ دندان قسمت بین دو دندان کنار هم را تمیز می‌کند و مسواک سطوح بیرونی و قابل دسترس دندان را.

زمان مناسب برای مسواک زدن بعد از استعمال مواد غذایی به خصوص مواد قندی است اما اگر این کار میسر نیست بهترین زمان شب قبل از خواب است. هنگامی که بدن در خواب است جریان بزاق و حرکات زبان و گونه جهت تمیز کردن محیط دهان کاهش می‌یابد و دندان‌ها مستعد پوسیدگی می‌شوند. صبح بعد یا حتی قبل از صبحانه نیز برای مسواک زدن زمان مناسبی است. مسواک ‌زدن دندان‌ها یک دقیقه پس از مصرف غذا ۵۰ درصد پوسیدگی دندان‌ها کاهش می‌دهد. بهتر است از خمیر دندان برای مسواک زدن استفاده شود اما اگر خمیردندان در دسترس نبود با آب‌نمک و یا حتی آب خالی نیز می‌توان مسواک کرد.

زبان در سطح خود دارای پرزهای ریزی است که این پرزها می‌توانند مواد غذایی را در خود نگه دارند و محلی برای تجمع باکتری‌ها شوند. برای تمیز کردن زبان از مسواک معمولی استفاده کنید. از انتهای زبان مسواک را به سمت جلو بکشید. این کار را ۲ الی ۳ بار تکرار کنید. مسواک زدن زبان از بوی بدن دهان جلوگیری می‌کند.

هر از چند گاهی لثه‌های خود را ماساژ دهید. برای این کار دستان خود را با آب و صابون بشوید و ضدعفونی کنید. سپس به آرامی و با حرکات رفت و برگشت و دورانی لثه‌ها را مالش دهید. این کار تسریع به جریان خون در لثه‌ها کمک می‌کند. برای این کار می‌توانید کمی آب و نمک درست کنید و دست خود را داخل محلول زده و بدین ترتیب ضمن ضدعفونی کردن لثه‌ها به استحکام و زیبای آن‌ها نیز کمک کنید.

مصرف مواد قندی، شکست مواد سخت با دندان، عدم مصرف کافی مواد حاوی کلسیم و فسفر، مصرف ناکافی ویتامین‌هایی همچونC ، A و D ، باعث ایجاد مشکلات دهان و دندان می‌شود. همین جا لازم است اشاره کرد استعمال دخانیات نیز در بیماری لثه و دندان بسیار موثر است. استرس و بی‌نظمی نیز در سلامت دهان و دندان موثر هستند. گاهی استرس‌ها منجر به دندان قروچه می‌شوند که ضمن ایجاد بی‌نظمی در ظاهر دندان‌ها، موجب شکستی و پوسیدگی دندان نیز خواهند شد.

استفاده از دهان ‌شویه یک روش شیمیایی در کنار روش‌های مکانیکی مانند مسواک زدن و نخ دندان کشیدن است که می‌تواند مکمل این دو روش باشد. دهان‌شویه روشی برای کنترل پلاک است و ضمن ضدعفونی دهان بوی بد دهان را نیز از بین می‌برند. دهان‌شویه را ۳۰ ثانیه تا یک دقیقه با فشار در دهان بچرخانید و بعد آن را خالی کنید. بعد از مصرف دهان‌شویه تا نیم ساعت چیزی نخورید و نیاشامید تا تاثیر خود را بر دندان‌ها و لثه‌ها بگذارد. در مورد دهان‌شویه مصرف آن باید دوره‌ای باشد و از مصرف دائمی آن باید پرهیز شود. می‌توان از آب نمک به‌عنوان یک دها‌ن‌شویه طبیعی استفاده کرد (استفاده از آب نمک برای افراد با فشار خون بالا به مدت طولانی توصیه نمیشود). با اضافه کردن کمی نعنا می‌توان علاوه بر ضدعفونی کردن دهان آن را خوش‌بو نیز کرد.

دندان‌پزشکان معمولا هر ۶ ماه یک‌بار را برای چک‌آپ دهان و دندان مناسب می‌دانند که در برخی افراد که سابقه طولانی بیماری‌های دهان، دندان و لثه را دارند حدود ۳ ماه یک دفعه نیز توصیه می‌شود. این ارزیابی دوره‌ای دندان‌ها منجر می‌شود تا مشکلات در همان ابتدای امر شناسایی و رفع شوند و به سایر بخش‌های دهان سرایت نکنند.

خصوصیات جسمی، فیزیکی و حتی روانی موجودات زنده وابسته به وراثت و ژنتیک است. ما بسیاری از این ویژگی‌ها را از والدین‌مان به ارث می‌بریم. جالب است بدانید جنس، رنگ و استحکام دندان‌ها، اندازه آن‌ها و حتی نظم و ترتیب قرار گرفتن آن‌ها و زمان رویش دندان‌های شیری و دائمی و قدرت ذائقه (تشخیص مزه مواد غذایی)، همه این‌ها، توسط عوامل وراثتی تعیین می‌شوند. از این‌رو است که برخی افراد با وجود این که خیلی به سلامت دهان و دندان‌های‌شان اهمیت می‌دهند اما چون پایه ژنتیکی ضعیفی دارند اکثرا دچار پوسیدگی و ناراحتی‌های دندان و لثه شده و در عوض برخی افراد دندان‌های بسیار مرتب و سفیدی دارند.

منابع: mouthhealthy/ who/ wikihow/ colgate/ jeffersondentalclinics/ wikihow/ listerine/ rdvsportsplex/ edition

چگونه تحلیل لثه درمان می‌شود؟
چگونه میتوانیم از تحلیل لثه جلوگیری کنیم؟

تعریف تحلیل لثه:
عنوان بیماریی است که در آن لبه بافت نرم لثه به مرور زمان از موقعیت اولیه روی تاج دندان به سمت ریشه دندان عقب می‌رود و نهایتاً منجر به آشکار شدن سطحی از ریشه دندان خواهد شد.

عوامل موثر در تحلیل لثه:
۱- سن
۲- شکل و ضخامت بافت لثه
۳- ضربه
۴- بیماری لثه التهابی
۵- نیروهای ناشی از جویدن
۶- ژنتیک

ساختمان دندان شامل یک قسمت تاج و یک قسمت ریشه میباشد که درون استخوان فک قرار گرفته است و توسط بافتی که اصطلاحاً لثه گفته میشود پوشیده شده است.
لثه روی استخوان فک قرار گرفته است و در واقع از استخوان به عنوان تکیه‌گاه استفاده میکند.

هر زمانی که استخوان اطراف ریشه دندان شروع به تخریب و عقب‌روی می‌کند لثه نیز با آن پس‌روی خواهد داشت، در مواردی هم استخوان تحلیل پیدا میکند ولی به قدری نیست که لثه با آن تحلیل یابد ولی دورتادور دندان فضایی ایجاد میشود که اصطلاحاً پاکت دندانی یا (periodontal pocket) گفته میشود که ناشی از عمق زیاد فاصله بین لثه دو دندان و استخوان باقیمانده دور دندان می‌باشد که منبع بسیار خوبی برای به دام افتادن باکتریها و مواد غذایی بوده و به شدت التهاب می‌افزاید.
در این موارد حتماً باید جراحی لثه انجام گیرد تا مناطق دور از دسترس که امکان تمیزسازی آنها با مسواک‌های دستی وجود ندارد تمیز شده و لثه در حد استخوان قرار بگیرد و پاکت حذف شود و در نتیجه از ایجاد التهاب بیشتر و تحلیل بیشتر استخوان جلوگیری بعمل آید.
– وقتی استخوان تحلیل میرود در واقع اسکلت نگهدارنده ریشه دندان از بین می‌رود و از آنجاییکه دندانها توسط این اسکلت نگهداری میشوند، لقی دندان اتفاق میافتد که با عدم درمان علت تحلیل لثه و استخوان، لقی به مرور بیشتر شده (ناشی از تخریب استخوان نگهدارنده ریشه دندان) و دندان‌ها از دست میروند.

چرا دندانها بعد از تحلیل لثه حساس میشوند؟
یکی از اولین علائم تشخیص تحلیل لثه، حساس بودن دندانها به سرما و گرما و کلاً تغییرات حرارتی میباشد
علت این امر آشکار شدن بخشی از دندان در ناحیه دهانی میباشد که پوشش مینایی کم دارد یا اصلاً پوشش مینایی ندارد
مینای دندان در واقع مثل پوست که روی گوشت و ماهیچه‌ها را پوشانده، روی عاج دندان قرار گرفته است، عاج دندان دارای توبولها یا لوله‌های باریک و میکروسکوپی است که اعصاب عاجی و مایع عاجی در آنها قرار دارند و بسیار نسبت به تغییرات حرارتی و فشار حساس هستند.
وقتی عاج دندان در معرض محیط دهان قرار میگیرد (بطور طبیعی زیر لثه و در ناحیه اتصال عاج دندان به ریشه میباشد) این حساسیت‌ها به وجود خواهد آمد.

راه درمان این حساسیت‌ها چیست؟
موادی وجود دارند که میتواند به عنوان پوششی روی عاج دندان عمل کرده و از تبادلات حرارتی جلوگیری بعمل آورند، این مواد گاهی درون خمیر دندان‌های مخصوص ضدحساسیت استفاده میباشند و گاهی به صورت مواد افزودنی در مطب دندان‌پزشکی مورد استفاده قرار میگیرند.
عواملی که باعث تحلیل لثه میشوند:
با افزایش سن به علت‌های طبیعی و در واقع فشارهای جویدن و مراقبات بهداشتی و تغییرات هورمونی به خصوص در خانمها مقداری تحلیل لثه به صورت فیزیولوژیک و طبیعی رخ می‌دهد.

عواملی که باعث تحلیل پیش‌رس یا پیش از موعد میشوند عبارتند از:
ضربه : روش های تهاجمی مسواک زدن یا استفاده از مسواک های زبر یا خمیردندان های ساینده ژنتیک و عوامل زمینه ای: ۳۰درصد افراد طبق تحقیقات صورت گرفته به صورت زمینه‌ای مستعد بیماریهای لثه‌ای … اطراف دندان می‌باشند که قبل از موعد دچار تحلیل لثه می‌شوند.
نیروهای ناشی از جویدن: فشارهای روانی و استرس‌ها و انگل‌های روده‌ای جزو عواملی هستند که باعث سایش دندانها و ایجاد نیروهای شدید جویدن به خصوص در خواب می‌شوند، این نیروهای بیش از اندازه، خارج از تحمل بافتهای دور دندان بوده و باعث تخریب آنها میشوند
بیماری التهابی لثه: عدم رعایت بهداشت دهان و دندان (مسواک زدن، نخ کشیدن و دهان شویه کردن)
در نهایت باعث تثبیت باکتریها در بافتهای دور دندان شده و ایجاد التهاب کرده و در نهایت به تحلیل لثه و استخوان اطراف دندان منجر میشود.
سیگار: سیگار کشیدن باعث ایجاد جرم و ناهمواری روی سطح دندان میشود که خود زمینه ساز تجمع مواد غذایی شده و در نهایت منجر به تحلیل لثه‌ها می‌شود.

چگونه از بروز تحلیل لثه جلوگیری کنیم؟
غیر از مواردی که مربوط به افزایش سن میباشد، بقیه موارد قابل پیشگیری کردن می‌باشند.
مراجعه مداوم به دندانپزشکی و انجام معاینات دوره‌ای و جرم گیری و صاف کردن سطح تاج و ریشه دندانها و با رعایت کامل نکات بهداشتی می توان از بروز بیماریهای التهابی لثه جلوگیری کرده و تحلیل لثه را به تاخیر انداخت.
لازم به ذکر است که در این موارد التهابی گاهی به علت از دست دادن حجم زیادی از استخوان عملاً جایگزین کردن دندانهای از دست رفته کار ساده ای نخواهد بود و در مواردی امکان ایمپلنت کردن دندان‌ها عملاً وجود ندارد!

تروما یا آسیب به دندانها در سنین کودکی و‌ نوجوانی پدیده ایه که بابا و مامانای عزیز خیلی باهاش مواجه میشن ?
درسته که بهتره توصیه های ایمنی برای کودکانمون داشته باشیم، ولی نمیتونیم جلوی اتفاقات رو بگیریم، پس بهترین کار اینه که بدونیم در موارد وقوع حادثه چیکار باید بکنیم، به عبارتی مدیریت بحران داشته باشیم ?
به کودکانمون آموزش بدیم که اگر حادثه انفاق افتاد (چون الزاما حادثه در حضور شما اتفاق نمیفته) چیکار بکنن??
در اینجا چند نکته ی کاربردی رو‌ خدمتتون میگم

۱- اگه به دهان و دندون ضربه بخوره و دندون از لبه بشکنه معمولا تیکه ی شکسته در محل حادثه قابل دید هست (یا داخل دهن میفته یا همون ناحیه روی زمین)
تیکه ی شکسته رو ورداره و بذاره جایی که گم نشه، مثلا جامدادی ?

۲-اگه دندون کاملا از حفره ی خودش بیرون افتاد (که در سنین نوجوانی کاملا احتمالش هست) با احتیاط دندون رو‌ از روی زمین ورداره و زیر آب سرد با فشار آب کم بگیره یا اگه به آب دسترسی نداره همون طوری دندون رو سریع به شما یا مدیریت مدرسه برسونه.

کاری که بزرگترها در این موارد باید انجام بدن اینه که دندون رو بدون دستکاری داخل بزاق کودک یا سرم یا شیر قرار بدن
دسترس ترین محیط همون بزاقه

از کودک بخواییم چند بار داخل یک لیوان یا ظرف کوچیک بزاقش و‌خالی کنه (اصطلاحا تف کنه ) و دندون رو داخل اون قرار بدیم و به دندانپزشکمون مراجعه کنیم? یادمون باشه تمام این مراحل بابد خیلی سریع انجام بشه چون دندون خشک میشه (تا ۲ ساعت باید در مطب دندانپزشکی باشید)
حالا اینکه این کارها چه فایده ای دارن براتون در مراحل و‌ روزهای دیگه توضیح میدم
تا مطلبی دیگر بدرود ?

دندان پزشکی ترمیمی پیشگیری یا فیشور سیلانت تراپی(fissure sealant therapy)
این روش یک روش ساده برای بستن یا مسدود کردن شیارهای عمیق موجود در سطح جونده دندان های آسیای دائمی می باشد .

دندان های آسیای دائمی وقتی در دهان ظاهر می شوند دارای شیار های ناقص در سطح می باشند این شیار ها در محیط دهان و در مجاورت بزاق بعد از دو سال کامل می شوند لذا در این مدت به علت ناقص بودن مینا در عمق شیار ها و عدم حفاظت عاج دندان توسط مینا به طور کامل در این ناحیه به علت عمیق بودن شیار ها و عدم توانایی تمیز شدن توسط مسواک حتی با دقت کافی مستعد پوسیدگی می باشد.
دندان پزشک می تواند بدون تراش ساختمان دندان و فقط با مواد مخصوص فیشور سیلانت این شیار های عمیق را مسدود کرده و به شیار های سطحی و قابل تمیز شدن تبدیل نماید به این ترتیب از پوسیدگی زود هنگام دندان های آسیای دائمی که بسیار آسیب پذیر هستند جلوگیری می نماید.

اطلاعات تکمیلی در کتاب “دندانهای کودک خود را بهتر بشناسید“

دهان شویه های قابل اعتماد کدام ها هستند؟

از چه نوع مسواک و خمیر دندانی استفاده کنیم؟

این سوالی می باشد که اکثریت مراجعه کنندگان به دندان پزشک و اکثریت جامعه با آن درگیر می باشند.

مسواک خوب، مسواکی می باشد که قادر باشد حداکثر سطح دندان را پوشش دهد و قدرت حداکثر پاکسازی سطح دندان و داخل لثه را داشته باشد و در عین حال آسیب به بافت دندان و لثه حداقل ممکن باشد.

معمولاً برای افراد نرمال (افرادی که بیماری لثه نداشته باشند) مسواکی با زبری متوسط توصیه می کنیم.

سه نوع مسواک داریم:

• مسواک نرم یا (S)
• مسواک با زبری متوسط (M)
• مسواک زبر (H)

مسواک با زبری متوسط یا M که به صورت علامتی در گوشه بالایی بسته بندی آن مشخص می شود بهترین توصیه برای افراد با دندانها و لثه های طبیعی می باشد.

اندازه مسواک نیز با اعداد روی بسته بندی مسواک مشخص میشود که برای بزرگسالان اندازه (۴۰) توصیه می شود، اندازه های کوچکتر برای افراد باردار که حین مسواک زدن دچار حالت تهوع می شوند و همین طور برای افرادی که همیشه این حس را در حین قرار دادن مسواک در دهان دارند توصیه می شود.

برای کودکان مسواک باید نرم بوده و اندازه سر آن باید بسیار کوچک باشد.

علاوه بر سر مسواک دسته آن نیز دارای اندازه ها و طرح های مختلفی می باشد که صرفاً جهت راحتی استفاده از آنها طراحی می گردد.

نوع خمیر دندان: خمیر دندان ها درای ترکیبات مختلفی می باشند که همگی جهت تمیز کردن و برطرف کردن پلاک میکروبی و استحکام دندان ها و همین طور از بین بردن رنگ دانه ها و طعم دهی، مورد استفاده قرار می گیرند

در ترکیبات اصلی یک خمیر دندان حتماً فلوراید به کار می رود.

فلوراید یک ماده ی معدنی می باشد که در استحکام بخشیدن به مینا و عاج دندان و همین طور استخوان ها نقش بسزائی دارد.

مقدار فلوراید مصرفی در خمیر دندان ها نباید از مقدار استاندارد توصیه شده توسط  F.D.A بیشتر یا کمتر باشد.(ppm ۱۵۰۰-۱۰۰۰ )

نکته:  ppmتعدا ذرات در میلیون می باشد، روشی برای تعیین مقدار غلظت مواد

برای مثال: خمیردندانها ppm۱،۱میلی گرم از یک ماده در یک لیتر مایع یا ۱میلی گرم از یک ماده در کیلوگرم از یک ماده جامد است.

مسئله مهم در مورد خمیر دندان ها عدم وجود سایندگی بالا می باشد و این که مقدار مصرفی به اندازه یک لپه یا عدس باشد نه بیشتر!

دهان شویه: جهت ضدعفونی کردن و خوش طعم کردن محیط دهان با کاهش مواد غذایی و میکروبی از سطح دهان به کار می روند.

بعضی دهان شویه ها صرفاً دهان شویه فلورایددار می باشند که طبق توصیه های دندان پزشکی باید مصرف شوند و خودسرانه نباید از آنها استفاده شود.

دهان شویه های معمولی نیز مقادیری از یون فلوئوراید در ترکیبات خود دارند ولی دهان شویه های فلورایددار مقادیر بسیار بالاتری از این ماده در خود دارند و بیشتر جنبه درمانی و پیشگیری دارند و لذا حتماً باید مقدار مصرف آن توسط دندان پزشک توصیه شود.

خارج کردن دندان از دهان یا به اصطلاح علمی Extraction به عملی گفته می شود که دندان را از محل خودش در استخوان فک خارج می کنیم.

این عمل در واقع یک روش درمانی برای جلوگیری از عفونی شدن ناحیه دندانی و متعاقباً استخوان اطراف آن برای از بین بردن درد یک دندان غیرقابل درمان انجام میگیرد.

به نظر شما تا چه موقع می توانیم یا باید یک دندان را در دهان حفظ کنیم؟

کشیدن دندان آخرین راه درمانی توصیه شده می باشد.

وظیفه یک دندان پزشک حفظ و نگهداری دندان ها در محل خود می باشد، ولی حفظ دندان شرایط خاص خودش را دارد و با سنجیدن مزایا و مقایسه آن تصمیم گیری میشود.

امروز می خواهیم در مورد کشیدن دندان صحبت کنیم

کشیدن دندان بر خلاف تصور عموم راحت ترین راه رهایی از دندان تخریب شده نیست! چرا که با کشیدن یک دندان، جایگزین کردن آن با روشهای مختلف موجود در علم دندان پزشکی همیشه کار ساده ای نیست.

عواقب کشیدن دندان:

۱- بسته شدن فضای دندان کشیده شده توسط دندان های مجاوردندان ها به هم تکیه دارند ولی مدام در حال حرکت رو به جلو هستند (یعنی نیروی این حرکت در آنها وجود دارد) به محض این که تکیه گاه از بین می رود دندان ها شروع به حرکت به ناحیه خالی می کنند تا این که به یک ثباتی برسند!

۲- از دست رفتن استخوان: دندان ها در داخل استخوان دهان که به آن اصطلاحاً فک می گویند قرار گرفته اند: فک بالا و فک پائین

وقتی دندان از داخل استخوان خارج می شود مقدار زیادی استخوان از بین می رود. روش خارج کردن دندان در حفظ حداکثری استخوان فک خیلی خیلی مهم است.

۳- از دست رفتن اعتماد به نفس: دندان ها عضوی از اعضای بدن می باشند از دست دادن آنها می تواند بر روحیه هر فرد تاثیر بدی بگذارد.

۴- افتادگی لب وگونه ها: دندان ها مثل ستونی بافت های اطراف خود را حفظ می کند به محض از دست رفتن یا جا به جا شدن باعث تغییر حالت چهره می شوند .

۵- اختلال در غذا خوردن و متعاقب آن ناراحتی های گوارشی (معده، روده و …)

۶- اختلال در تکلم: دندان های جلویی در بیان لغات و جملات و تلفظ آنها نقش به سزائی دارند.

۷- بالا بردن سن: فردی که دندان های خود را از دست می دهد از نظر سنی مسن تر از هم سن و سال های خود به نظر می رسد.

۸- همیشه جایگزینی دندان از دست رفته کار آسونی نیست.

همیشه خارج کردن دندان را آخرین  راه حل بدانیم و در حفظ و نگهداری آنها کوشا باشیم ولی در مواردی قادر به حفظ دندان ها به دلایل متعددی نیستیم، در این موارد خارج کردن آن را قطعاً به دست افراد متخصص و دوره دیده در این امر بسپاریم تا حداقل استخوان دندانی را از دست بدهیم. این استخوان برای جایگزینی دندان از دست رفته حکم کیمیارا دارد.

پیشگیری از وقوع هر حادثه ای بهتر از اجازۀ وقوع دادن به آن و بعد به فکر چاره بودن می باشد.

وقتی طفلی نوپا به سمت قوری آب در حال جوش می رود به هیچ وجه اجازه نمی دهیم که به قوری دست بزند و بعد پماد سوختگی در موضع بمالیم بلکه از همان ابتدا از دست زدن به آن جلوگیری می کنیم.

بیماری های دندان نیز به مشابۀ قوری آب در حال جوش است که شاید با پوسیده شدن و یا از دست دادن زود هنگام آن آسیب جدی متوجه جان کودک نمی شود ولی عواقب آن کمتر نمی باشد.

وقتی کودک بدون مشکل دندانی خاص و فقط از لحاظ کنترل وضعیت دندانی به دندان پزشک مراجعه میکند همانگونه که قبلاً نیز بیان شده است محیط مطب و کارکنان آن برای کودک خوش آیند و بدون خطر تشخیص داده می شوند و با مراجعۀ مرتب  دوره ای و کنترل به موقع وضعیت دهانی از وقوع پوسیدگی های عمیق و دردناک جلوگیری به عمل می آید و لذا محیط دندانپزشکی دلهره آور و ترسناک نخواهد بود.

متاسفانه در کشور ما نسبت به کشورهای پیشرفته اهمیت دندانپزشکی فقط در جهت رفع درد و مشکل دندانی و به خصوص دندان های دائمی می باشد.

پیشگیری از وقوع مشکل دندان های شیری اهمیت کمتری برای والدین دارند. شاید علت این امر جایگزین شدن دندان های شیری با دندان های جدیدتر و دائمی می باشد ولی بهتر است به خاطر داشته باشیم دندان های شیری به اندازۀ دندان های دائمی و شاید بیشتر از آنها مهم هستند.

وجود دندانهای شیری برای حرف زدن و تلفظ صحیح کلمات ضروری می باشد، جویدن غذا و تغذیه درست فقط در سایه وجود دندان های شیری سالم امکان پذیر است خصوصاً که کودک در دوران رشد به سر می برد و نیاز به تغذیه صحیح دارد.

از طرف دیگر وجود دندان ها در استخوان فک باعث رشد استخوان می گردد و در نتیجه فضای مناسب برای رویش دندانهای دائمی جایگزین فراهم می نماید.

در میان دندانهای آسیای شیری اهمیت بیشتری دارند چون اولا : زمان افتادن آنها دیرتر از دندانهای جلویی است(حدود۱۲ -۱۰ سالگی) و ثانیا: جایگزینی آنها با دندان های دائمی که در زیرشان قرار گرفته اند فضای اظافی برای جایگزینی صحیح دندان های دائمی که از نظر اندازه بزرگتر از دندان های شیری هستند بسیار لازم و ضروری ست.

دندان ها دائم در حال رشد به سمت بالا و حرکت به سمت جلو می باشند ولی چون در دهان در مقابل و کنار خود به دندان دیگری تکیه میکنند این حرکات محسوس نیست ولی وقتی دندان مقابل(از فک دیگر) یا دندان کناری به هر دلیل از دست برود این نیروهای رویشی به عمل خود ادامه داده و دندان را به فضای ایجاد شده رشد می دهند و در نتیجه فضای موجود کمتر میگردد و مشکلات عدیده ای را که خارج از این بحث است بوجود می آورد. لذا دندان های شیری نیز مانند دندانهای دائمی دارای اهمیت هستند و باید در نگهداری و حفظ آنها تا زمان رویش دندان های دائمی زیرین کوشا باشیم.

نبود اطلات کافی نسبت به دندان پزشکی خصوصاً دندان پزشکی پیشگیری و کودکان باعث یک سری خطاهای سهوی از جانب افراد جامعه نسبت به خود و یا نزدیکانشان می شود که نادانسته بهای سنگینی را می پردازند از طرف دیگر عدم تهدید جانی توسط اکثر بیماری های دهان و دندان اهمیت نگهداری آنها را کمرنگ تر می کند .

دندان پزشکی پیشگیری :

صحبت بر سر این است که آیا واقعا به طور صددرصد میتوان جلوی پوسیدگی دندان را از همان ابتدا بگیریم یا نه؟

همانطور که قبلا توضیح داده شد عوامل بسیار زیادی در ایجاد پوسیدگی دندان دخیل هستند ولی آنچه بسیار مهم است وجود باکتری پوسیدگی زا، محیط مناسب برای رشد این باکتری (مواد قندی و غذایی و..) و عدم رعایت بهداشت (مسواک و نخ دندان )می باشد یعنی این سه عامل حتما باید باشند تا پوسیدگی ایجاد شود.

روشهایی در دندانپزشکی وجود دارند که میتوانند میزان این عوامل را به حداقل برسانند با رعایت این  روش ها می توان تا حدود زیادی ادعا کرد که میزان پوسیدگی کاهش یافته یا حتی به صفر برسد.

روشهای پیشگیری

دندان پزشکی ترمیمی پیشگیری(فیشور سیلانت تراپی)

ارتودنسی پیشگیری

فلوراید تراپی

روشهای مکانیکی کنترل پوسیدگی

مسواک دستی

مسواک برقی

نخ دندان