لطفا صبر کنید...

teething-baby-drgitisarami.jpg

چگونه میتوان از پوسیدگی دندان کودک پیشگیری کرد؟ علت این مشکل چیست؟

برخی از دندانپزشک ها عامل اصلی پوسیدگی دندان های کودکان را شیردهی می‌ دانند. با این حال شیردهی به کودکانی که تازه دندان در آورده اند، امری طبیعی است و این اتفاق هر موقعی از شبانه روز می ‌تواند رخ بدهد.

بسیاری از کودکان در سراسر دنیا از شیر مادرشان تغذیه می شوند و مشکلی برایشان پیش نمی ‌آید. در این مقاله از بخش سلامت کودک و دندانپزشکی، به معرفی راه کارهایی می ‌پردازیم که می ‌توانند به شما در مراقبت از دندان های کودکانتان کمک کنند.

علل پوسیدگی دندان کودک

تاکنون هیچ مطالعه ای نشان نداده است که توقف شیردهی می‌تواند پوسیدگی دندان را متوقف کند. خرابی دندان بیشتر به خاطر مصرف خوراکی های شیرین، بهداشت ضعیف دهان و دندان و حضور برخی از باکتری ها در دهان بوجود می ‌آید.

جلوگیری از پوسیدگی دندان ها در کودکان

مراقبت ها و کاهش پوسیدگی دندان

بسیار مهم است که با صرف نظر از شیردهی، دندان های نوزادن را تمیز نگه داریم. باید هر گونه اثر غذا را پاک کرده و میزان استرپتوکوکوس میوتانس دهانی ( یکی از فلور نرمال یا باکتریهایی که به طور طبیعی در دهان ساکن هستند) را کاهش دهیم.

مجله Public Health England مقاله ای ۹۸ صفحه ای را در ارتباط با بهداشت دهانی منتشر کرده است که شامل نکاتی در ارتباط با پوسیدگی دندان در کودکان زیر ۶ سال نیز می ‌باشد.

برخی از این موارد به شرح زیر می ‌باشد:

  • شیر مادر بهترین و مغذی ترین مواد را برای کودک فراهم می ‌کند.
  • کودکان باید از ۶ ماهگی نوشیدن از شیشه شیر را بیاموزند و تا ۱ سال باید کم کم این کار را کنار بگذارند.
  • به هیچ وجه به خوراکی یا نوشیدنی های کودکان شکر اضافه نکنید.
  • والدین باید دندان کودکانشان را مسواک بزنند یا بر مسواک زدن آن ها نظارت داشته باشند.
  • به محض خروج دندان ها از لثه باید روزی ۲ بار آن ها را با خمیر دندان های مخصوص کودکان مسواک زد.
  • از خمیر دندانی استفاده کنید که حداکثر حاوی ۱۰۰۰ ppm می‌ باشد. (معمولا زیر سه سال توصیه به استفاده از خمیر دندان نمیشه به علت اینکه کودک تف کردن را بلد نیست و خمیر دندان را می‌بلعد و این امر به علت وجود فلوراید در خمیر دندانها، خطر ناک است)
  • لازم است قبل از خواب مسواک بزنید.
  • بهتر است که از مواد خوراکی یا نوشیدنی های شیرین کمتر استفاده کنید.
  • توصیه می‌شود که از دارو های فاقد شیرین کننده استفاده کنید.

پوسیدگی دندان کودک

راه های پیشگیری

در کنار مراقبت از دندان ها، بهتر است کار های زیر را نیز انجام دهید:

بررسی منظم و مداوم دندان ها:

دندان های نوزادتان به طور مداوم بررسی کنید. این بررسی شامل تمامی نقاط دهان نیز می ‌باشد، به خصوص ناحیه زیر لب بالا جایی که دندان ها به لثه می‌ رسند. بهتر است که به صورت منظم به دندانپزشک نیز مراجعه کنید.

داشتن یک رژیم سالم:

یک رژیم سالم می‌ تواند به استحکام دندان ها کمک کند. با اینکه میوه ها و سبزیجات سالم اند، اما مصرف بیش از حد خوراکی ها و نوشیدنی های اسیدی مانند پرتقال یا آبمیوه ها می ‌توانند با کاهش pH ( افزایش میزان اسیدی بودن) دهان باعث آسیب دیدن دندان ها شود. شست و شوی دهان با آب پس از صرف غذا یا نوشیدنی می ‌تواند به کاهش آسیب وارده به دندان ها کمک کند. باور عمومی بر این است که مصرف پنیر نیز می‌ تواند با تغییر pH دهان، از میزان پوسیدگی دندان ها بکاهد. مصرف غذاهای سالم در دوران بارداری که دندان های نوزاد در حال شکل گیری می ‌باشد بسیار مفید است.

شیر دهی بخشی از یک رژیم غذایی سالم می ‌باشد. بسیار طبیعی است که گاهی مجبور به شیردهی در شب شوید.

بهتر است که پس از شیردهی در شب، دندان های نوزاد را به صورت ملایم مسواک بزنید. (باقی ماندن شیر دور دندانها به علت دارا بودن قند در شیر باعث پوسیدگی میباشد لذا حتما بعد از شیر دهی توصیه میشه دهان کودک تمیز بشه یا به کودک آب بدیم)

 

هیچ گاه بصورت مشترک از یک قاشق استفاده نکنید:

لازم است که هیچ وقت به طور مشترک از وسایلی مثل قاشق که نوزاد به داخل دهانش می ‌برد، استفاده نکنید. این کار احتمال انتقال باکتری های عامل پوسیدگی دندان از والدین به نوزاد را افزایش می‌دهد.

 

زایلیتول:

زایلیتول نوعی کربوهیدرات طبیعی است که در آدامس وجود دارد و مانع اتصال باکتری ها به دندان می‌ شود. کاهش میزان باکتری در دهان مادر می ‌تواند احتمال انتقال باکتری از مادر به نوزاد را کمتر کند.

فلوراید:

برخی از مردم بر این باورند که استفاده از فلوراید، کیفیت و استحکام مینای دندان را افزایش داده و پوسیدگی های اولیه را ترمیم می‌ کند. با این وجود برخی دیگر بر این باورند که مصرف بیش از حد فلوراید خطرناک است و می ‌تواند منجر به ایجاد لکه بر روی مینای دندان( فلورز مینا) شود. دکتر سیرز در ارتباط با استفاده از خمیردندان های حاوی فلوراید برای کودکان این گونه می‌ گوید:

استفاده از خمیردندان ضروری نیست، اما اگر کودکتان از کفی که هنگام مسواک زدن ایجاد می ‌شود لذت می ‌برد، می ‌توانید از خمیردندان های طعم دار ملایم استفاده کنید. قبل استفاده از خمیر دندان هایی که دارای فلوراید می ‌باشند، لازم است که با دندانپزشک کودکتان مشورت کنید. اگر کودکتان از مکمل ها یا نوشیدنی های حاوی فلوراید استفاده می‌کند، لازم است که از خمیردندان های معمولی بدون فلوراید استفاده کنید.

شما برای پیشگیری از پوسیدگی دندان کودک چه راهکارهایی توصیه می کنید؟

اگر تجربیات موثری در این زمینه دارید حتما با کاربران ما به اشتراک بگذارید.

اگر سوالی در مورد مشکلات دهان و دندان کودکان داشتید حتما از متخصصان ما بپرسید.

 

اطلاعات تکمیلی در کتاب “دندانهای کودک خود را بهتر بشناسید


dental-health-drgitisarami-13.png

امروزه همۀ متخصصان عقیده دارند که پوسیدگی دندان بیماری عفونی واگیرداری است که عوامل متعددی بر شروع و پیشرفت آن اثر دارند.

مشخص شده است که بیماری به میزبان یا همان دندان، وجود غذا و باکتریها یا میکروب هایی که اسید تولید میکنند نیاز دارد.

بزاق دهان، مواد زمینه و میکروب ها، پلاک دندان را شکل میدهند که به سطح دندان چسبیده است این پلاک بلافاصله بعد از مسواک زدن در روی دندان تشکیل میشود و به تدریج بر مقدار آن افزوده میشود، چنانچه به طور مرتب مسواک زده نشودبه عنوان ماده غذایی میکروبها عمل میکند و میکروبها با استفاده از این مواد اسید تولید میکنند که این اسید اگر به مدت کافی بر روی دندان باقی بماند مواد معدنی دندان را از بین می برد، این امر اهمیت مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را به ما نشان میدهد.

پوسیدگی دندان یک بیماری قابل پیشگیری است و سرعت پیشروی آن در مراحل اولیه کند است در مراحل اولیه ایجاد پوسیدگی اگر بتوانیم محیط دهان را مناسب کنیم ممکن است از پیشرفت آن جلوگیری نموده یا حتی باعث بهبود پوسیدگی شویم.

جالب است بدانیم که این بیماری (پوسیدگی) توسط یک میکروب مشخص ایجاد میشود و ارتباط نزدیکی بین مقدار این میکروب در دهان مادران و کودکان وجود دارد. شایع ترین منبع انتقال میکروب به نوزاد یا کودک مادر میباشد و هر چقدر مقدار آن  در دهان مادران کمتر باشد استقرار آن در دهان نوزادان دیرتر خواهد بود.

جالب است بدانیم که اگر کودکان در دورۀ دندان های شیری، بدون پوسیدگی بمانند احتمال بدون پوسیدگی ماندن در مراحل بعدی نیز وجود دارد.

 

پوسیدگی زودرس در دوران کودکی

به پوسیدگی هایی که به طور گسترده در یک یا چند سطح دندان های آسیای شیری اول در هر دو فک و دندان های جلویی فک بالا ودندان های نیش شیری در کودکان ۵ ساله و کوچکتر از آن دیده میشود، پوسیدگی زودرس دوران کودکی می گویند.

 

گفت وگو با والدین اغلب تغذیۀ نامناسب را آشکار میکند. کودک در هنگام خواب بعد از ظهر یا شب، با شیشۀ حاوی یک نوشیدنی شیرین در تختخواب گذاشته میشود. کودک به خواب میرود و مایع در اطراف دهان ها جمع میشود و باعث تجمع میکروب پوسیدگی زا و ایجاد پوسیدگی میشود.

کودکی که در هنگام شیر خوردن به خواب میرود باید وادار به آروغ زدن کرد و بعد در بستر گذاشت تا مایع در محیط دهان باقی نمانمد و به محض رویش دندان های شیری کودک، همانطور که قبلاً گفته شد باید تمیز کردن و مسواک زدن دندان ها آغاز شود و همزمان با توانایی نوزاد در خوردن شیر با فنجان، شیر دندان از پستان یا شیشه شیر را متوق کنند.

نتیجه میگیریم که کودک به هیچ عنوان با شیشه شیر به رختخواب نرود تا بخوابد، شیر را خورده بعد دندانهایش را تمیز کرده و بعد بخوابانیم.

 

کانال تلگرام دندانپزشکی کودکان

عواملی که در ایجاد پوسیدگی تاثیر دارند

  • بزاق

همانطور که قبلا گفته شد، بزاق مهمترین عامل در ایجاد پوسیدگی میباشد، اگر به علتی بزاق کم گردد ایجاد پوسیدگی بیشتر خواهد شد

هم مواد موجود در بزاق ( کلسیم، فلوراید و فسفر) و هم جریان و غلظت بزاق در روند پوسیدگی دخالت دارند هر چقدر بزاق بیشتر و رقیقتر باشد امکان شستشوی دندان ها با آن نیز بیشتر بوده و میزان پوسیدگی کمتر خواهد بود (البته با رعایت بهداشت دهانی مناسب)

 

  • وضعیت اجتماعی اقتصادی

کودکانی که در فقر متولد میشوند بیشتر از کودکانی که در خانواده های مرفه زندگی میکنند به پوسیدگی مبتلا میشوند و احتمال اینکه بیماری آنها بدون درمان بماند زیاد است.

روند پوسیدگی دندان های دائمی به خصوص در خانواده های پیشرفته رو به کاهش است ولی شیوع پوسیدگی دندان های شیری در بعضی گروه ها ثابت مانده یا حتی رو به افزایش است، علت آن نیز عدم آگاهی والدین از اهمیت دندان های شیری می باشد.

چون دندان های شیری در نهایت در دهان باقی نمی مانند بسیاری از والدین رسیدگی به آنها را جزو اعمال واجب و لازم نمی دانند ولی دندان های دائمی چون همیشگی می باشند دارای اهمیت زیادی هستند.

 

  • خصوصیات شکل ظاهری دندانها

دندان های آسیای دائمی به محض رویش، اغلب فرورفتگی و شیارهایی دارند که به طور ناقص به یکدیگر پیوسته و سبب انباشته شدن مواد پلاک دندانی در عمق این نقص و گاه در تماس با عاج بدون مینا میشود.

این دندان ها به محض حضور در محیط دهان بخصوص در افرادیکه پوسیدگی های فعال در دهان دارند مستعد پوسیدگی می باشند، تکامل این شیارها با آهکی شدن مینای دندان در مجاورت بزاق دوسال به طول میانجامد، برای جلوگیری از پوسیدگی این شیارهای ناقص، از روشهای پیشگیری پوسیدگی که در کتاب “دندانهای کودک خود را بهتر بشناسید” به صورت تفصیلی شرح داده شده است.

 

  • ترتیب قرار گرفتن دندان ها در دهان

دندان هایی که نامرتب و بی نظم قرار گرفته اند در فرآیند طبیعی جویدن تمیز نمی شوند، همچنین تمیز کردن مناسب دهان با مسواک و نخ دندان مشکل است بنابراین، این حالت میتواند در ایجاد پوسیدگی نقش داشته باشد.

 

  • وجود دستگاه های ارتودنسی و پرکردگی های دندانی

دستگاه های ارتودنسی امکان تجمع مواد غذایی را افزایش می دهند لذا افرادی که از این دستگاه ها استفاده می کنند باید بهداشت دهانی خود را بسیار بالا نگه دارند.

همچنین ساختمان دندان در فاصلۀ بین مادۀ پر کردگی با آن در برابر پوسیدگی، عود کننده آسیب پذیر است به عبارتی دیگر پرکردن دندان به منظور ضمانت عدم وجود پوسیدگی بعدی در همین دندان نمی باشد، پر کردگی دندان فقط جایگزین ساختمان از دست رفته بر اثر پوسیدگی می شود ولی اگر بهداشت دهانی و تغذیه مناسب رعایت نگردد، پوسیدگی های جدید در زیر پر کردگی قبلی و در دندان قابل ایجاد است. پس هر چند سال یک بار باید پر کردگی های قدیمی کنترل شوند.

 

  • عوامل ارثی

ارث نسبت به محیط تاثیر کلی کمتری در ایجاد پوسیدگی دندان دارد به عبارتی دیگر، درمانهای پیشگیرانه موثر همراه با رژیم غذایی مناسب و روشهای بهداشتی، می توانند بر عوامل ارثی که سبب ایجاد پوسیدگی می شوند، تاثیر مثبت بگذارد.

 

  • تشخیص پوسیدگی

پوسیدگی توسط دندانپزشک و با ابزار مخصوص معاینه حفرات دندان ها و با نور کافی در مطب دندان پزشکی قابل تشخیص میباشد.

هرتغییر رنگی که روی دندان ها مشاهده میکنید پوسیدگی نیست و هر سطح عاری از رنگ نیز نشاندهندۀ عدم وجود پوسیدگی نمی باشد بعضی از پوسیدگی ها در نواحی بین دندانی و بین تماس دندان ها ایجاد میشود که با چشم و حتی با ابزارآلات در مطب قابل تشخیص نمی باشد در این موارد که دندانپزشک مشکوک به وجود پوسیدگی بین دندانی باشد، رادیوگرافی تجویز می شود .

رادیوگرافی های دندانی دارای حداقل میزان اشعه می باشند و ضروری متوجه کودک نمی باشد بخصوص اگر از پیش بند های سربی استفاده شود لذا در موارد تجویز رادیو گرافی از جانب دندانپزشک تردید به خود راه ندهید.

 

  • چگونه از ایجاد پوسیدگی میتوان جلوگیری کرد؟

برای جلوگیری از ایجاد یا پیشرفت پوسیدگی های دندانی روش های مختلفی وجود دارند، حضور به موقع در مطب دندانپزشکی میتواند کمک موثری برای تشخیص پوسیدگی های اولیه یا انجام روش های پیشگیری برای دندان های مستعد پوسیدگی می باشد.

دندانپزشک برای تشخیص پوسیدگی نیاز به معاینه دهان بیماران هم به طور مستقیم و هم توسط رادیو گرافی دارد. اشعه مورد نیاز برای رادیو گرافی داخل دهان بسیار ناچیز می باشد ما مجاز هستیم تا ۱۴ فیلم رادیو گرافی کوچک داخل دهان برای هر بیمار در یک روز تجویز داشته باشیم پس جای هیچ نگرانی از بابت عوارض این رادیو گرافی نمی باشد.

به خاطر داشته باشیم که پزشکی که این رادیوگرافی ها را برای ما تجویز می کند نسبت به عوارض احتمالی آن ها کاملاً آگاه می باشد و در مقام یک پزشک قبل از شما به فکر سلامتی شما می باشد پس خواهشمند است در این مورد همکاری های لازم را با پزشک خود داشته باشید.

 

  • مهار پوسیدگی دندان

تغذیه و بهداشت دهان و دندان و همکاری بیماران مهمترین عوامل جلوگیری از پوسیدگی می باشند در کنار این عوامل، عوامل دندانپزشکی پیشگیری بسیار موثر عمل می کند ولی به خاطر داشته باشید که هیچ وقت هیچ عملی صد در صد نیست، تمام عوامل در کنار هم و با هم می تواند موثر باشد.

توصیه می شود از خوردن مواد شیرین و چسبنده تا حد امکان دوری کنید ولی هیچ وقت نمی توان کودک را از خوردن شیرینی، شکلات، پفک، چیپس و … منع کرد ولی تا حد امکان خوردن این تنقلات را به حداقل برسانید و بلافاصله بعد از خوردن این مواد چسبنده که به راحتی به سطوح دندانی می چسبند و باعث پوسیدگی می شوند به کودک توصیه نمایید مسواک بزند و یا اگر مسواک در دسترس نمی باشد حتما بعد از میل کردن مواد چسبنده از سیب یا هویج که سفت می باشد و عمل پاک کنندگی دارند استفاده نماید به این ترتیب که یک عدد سیب یا هویج را خوب شسته و به کودکتان بدهید تا آن را میل کند.

به خاطر داشته باشید که اینها جایگزین مسواک زدن نمی باشند فقط به طور موقت عمل پاک کنندگی دارد به محض رسیدن به منزل و قبل از خواب کودک حتماً باید مسواک بزند.

 

برگرفته از کتاب “دندانهای کودک خود را بهتر بشناسید


Fruit-juice-ban-for-ads-aimed-at-children-in-sugar-crackdown.jpg

کم کردن قند در رژیم غذایی، روی همه بدن اثر مثبت می‌گذارد. برای نمونه، به کاهش وزن، بهتر شدن پوست و تیزتر شدن ذهن کمک می‌کند. در کنار همه این‌ها، دندان‌ها نیز از کاهش قند منتفع خواهند شد.

از قدیم می‌گفتند هرچه قند کمتری بخورید، دندان‌هایتان کمتر خراب می‌شود؛ اما کاهش پوسیدگی دندان فقط یکی از اثرات مثبتی است که کم کردن قند در رژیم غذایی روی سلامت دهان و دندان می‌گذارد.

دکتر جرد شولمن، دندان‌پزشک مقیم فلوریدا، درباره اثرات مثبت کاهش قند در رژیم غذایی بر سلامت دهان به ۵ نکته اشاره می‌کند:

۱- خرابی کمتر دندان‌ها
«درون دهان همه ما باکتری وجود دارد. این مساله غیرقابل اجتناب است. اما وقتی قند می‌خوریم، به نوعی از باکتری غذا می‌دهیم که تولید اسید می‌کند و دندان‌ها را خراب می‌کند.»

دکتر شولمن توضیح می‌دهد که تعداد دفعات خوردن غذاهای قنددار مهم‌تر از حجم قندی است که وارد بدن می‌شود: «هرچه مدت زمانی که دندان‌ها در معرض قند هستند، بیش‌تر شود، آن‌وقت باکتری‌های دهان هم زمان بیش‌تری برای تولید اسید و پوساندن دندان‌های شما خواهند داشت.»

۲- بهبود سلامت کلی بدن
هرچه خرابی دندان‌ها کمتر شود، احتمال کشیدن و از دست دادن دندان هم کمتر می‌شود. دکتر شولمن می‌گوید این مساله روی سلامت کل بدن اثر می‌گذارد: «مطالعات زیادی انجام شده که بهداشت دهان و دندان را به سلامت قلب ربط داده‌اند. بنابراین اگر دهان شما در وضعیت خوبی باشد، بدن شما هم از مزایای آن بهره می‌برد.»

دهان مثل دروازه بدن است، بنابراین به غذاهایی که درون بدن می‌فرستید و اثری که روی شما می‌گذارد، فکر کنید.

۳- تغییر رنگ کمتر در دندان‌ها
«مصرف مواد قندی می‌تواند باعث ایجاد حفره در دندان‌ها و در نهایت پوسیدگی شود و همین باعث تیرگی دندان می‌شود. این مشکل با افتادن لکه روی دندان فرق دارد. لکه‌ها می‌توانند با خوردن چای یا قهوه ایجاد شوند. اما در هر حال، این هم تغییر رنگ است.»
اگر دهان‌تان را تمیز و تا جایی که می‌شود از خرابی دور نگه دارید، آن‌وقت لازم نیست نگران تغییر رنگ غیرعادی دندان‌های خود باشید.

۴- درمان بوی بد دهان‌تان
«قند خوراکی‌ها، غذای باکتری‌هایی است که باعث ایجاد بوی بد در دهان می‌شوند. بنابراین هرچه قند بیش‌تری بخورید، بوی بد بیش‌تری درست می‌شود.»

۵- داشتن دهان سالم‌تر
وقتی قند را در رژیم غذایی خود کم می‌کنید، خوراک کمتری به باکتری‌های مضر می‌رسانید و این به خودی خود خوب است.

البته دکتر شولمن تاکید می‌کند، قند، قند است: «بعضی‌ها فکر می‌کنند اگر به جای نوشابه گازدار، آب میوه بخورند، زیاد بد نیست اما قند، قند است و فرقی نمی‌کند مال میوه باشد یا آب‌نبات. جدا از زایلیتول هر نوع قند ساده دیگری روی سلامت دهان شما اثر می‌گذارد.»

آموزش بهداشت دهان و دندان از جمله خدمات مطب دندانپزشکی دکتر گیتی صارمی میباشد
او ادامه می دهد: «از نظر یک دندان‌پزشک، تا وقتی دهان سالمی دارید، لازم نیست قند را کاملا از رژیم غذایی خود حذف کنید. برای داشتن دهان سالم باید مسواک بزنید، نخ دندان بکشید، از دهان‌شویه استفاده کنید و تمیز کردن دندان‌ها را سر وقت انجام دهید. اگر مراقب دندان‌ها باشید، زیاد عمر خواهند کرد.»

منبع:  thisisinsider.com


ما را دنبال کنید

برای تعیین وقت ویزیت با ما تماس بگیرید

ویزیت همه روزه با تعیین وقت قبلی

آدرس: تبریز، ولیعصر، خیابان مخابرات، مجتمع ولیعصر، طبقه۵ واحد A

شماره تلفن مطب دندانپزشکی دکتر گیتی صارمی برای رزرو – ۳۳۳۳۷۰۳۷


کلیه حقوق این سایت برای مطب دندانپزشکی دکتر گیتی صارمی محفوظ می باشد